مراحل استخراج سرب و روی
سرب و روی
دو ماده معدنی که به صورت معمول در کنار همدیگر در کانسارها یافت می شوند و به دلیل وجو کانسار در آنها ار نظر اقتصادی بسیار ارزشمند و بااهمیت است سرب و روی می باشند، از این رو انواع کانسارهایی که دارای این ماده معدنی هستند، از نظر اقتصادی از اهمیت برخوردار می باشند.
روی در طبیعت به صورت ترکیبات سولفیدی، اکسیدی، کربناتی و سیلیکاتی یافت می شود و به همین جهت ماده ای است که تقریبا به میزان قابل توجهی وجود دارد. از بزرگ ترین کشورهای تولید کننده این دو ماده معدنی می توان به چین، استرالیا، پرو، هند، آمریکا، مکزیک، کانادا، بولیوی، قزاقستان و ایرلند اشاره کرد.
پیش بینی های به دست آمده، حاکی از آن است که تا سال 2025 به دلیل کمبود عرضه روی، تقاضا برای آن افزایش می یابد.
4 روش فرآوری سرب و روی
در این روش از مراحل مختلفی استفاده شده که به شرح زیر می باشد:
روش ولز
به فرایندی که بخار فاز از کنش و واکنش مستفیم بین فاز گاز و جامد حاصل شود روسش ولز گفته می شود که یکی از روش های تبخیر و برای روی استفاده می شود.
یکی از متداولترین ابزار برای پسماند و بازیافت مواد ثانویه کوره ولز می باشد. تعدادی از مواد که مورد نیاز و اولیه می باشند در برخی موارد که نمیشود کانسنگ کرد به روش فلوتاسیون غلیظ می شوند مانند سرباره،کیکهای لیچینگ و….در این شیوه کسی که مسئول کوره است یا وره گردان از آستر نسوز استفاده می کند. محصولی که در نهایت از کوره به دست می آید اکسید روی 45 درصد بوده و دارای کیفیت بسیار بالا به خاطر مواد مختلفی که در آن به کار رفته است.
روش هیپ لیچینگ
روش هیپ لیچینگ یک نوع فرایند و روش است که از قبل کنترل شده و به سبب آن کانسنگ شکنی و در بعضی موارد حالت آگلومره که در پدهای خیلی نازک که ارتفاع آنها باید کمتر از ده متر باشد و روی سیستمی که قبلیت نفوذ پذیری نداشته باشد انباشته شود.بعد از این مرحله یک حلال مناسب برای استخراج بهتر از مواد معدنی روی حلال مناسب ریخته خواهد شد .
در صورتی که کانسنگ سولفدی و اندازه آن کم باشد می توان از یک روش دیگر به نام بیولیچینگ استفاده کرد.اما در کل بهترین روش برای لیچینگ کانی ای اکسیدی بوده و همچنین سولفید ثانویه نیز گزینه مناسب می باشد . لازم بهذکر است که بدانید هیپ لیچینگ برای کانی سولفیدی اولیه نقش بیو هیپ لیچینگ را دارد.
استخراج حلالی
یکی از روشهای رایج و پرکاربرد که در این مطلب به آن اشاره شده است روش استخراج حلالی می باشد و به منظور فراوری سرب و روی استفاده می شود. در این روش تصفیه فلزات از محلول ها و پساب های صنعتی انجام می شود که طی آن یون های فلزی از یکدیگر جدا می شوند.
در این روش می توان از خاک هایی با عیار 4 تا 8 درصد استفاده کرد، در حالی که عیار مورد استفاده در روش های سنتی بیش از 12 درصد است. خاک هایی با عناصر متفاوت و ناخالطی مانند کلر در این روش به آسانی قابل استفاده هستند. همچنین کارایی استفاده از این روش 20 تا 25 درصد بیش ار روش های سنتی است.
فناوری Doe Run
Engitec با استفاده از فناوری Doe Run اقدام تولید فرآیند شیمیایی مرطوب کرده که برای حل کنسانتره سرب به محلول انتخاب مناسبی است و مورد استفاده قرار می گیرد و پس از آن با بهره گرفتن از جریان الکتریکی، سرب را از محلول خارج میکنند. این روش و تولید شبیه فرآیند الکترونی است که برای خروج روی از کنسانتره از ان بهره می گیرند.
معادن سرب و روی ایران
طبق آخرین اطلاعات وزارات صنایع که ارائه شده حدود 43 معدن سرب و روی در سرتاسر ایران وجود دارد که در بین آن ها تنها 26 فقره با حدود 223 میلیون تن ذخیره قطعی فعال است. سالانه در حدود 2/1 میلیون تن از این مواد معدنی استخراج می شود که این مقدار تنها 5 درصد از ذخایر سرب و روی موجب در کشور را تشکیل می دهند.
حدود 3 درصد از ذخایر سرب و روی در مهم ترین معادن ایران قرار دارد و به همین علت ایران در حال حاضر با تولید 57 درصد سرب جهان، توانسته مقام بیست و سوم تولید دنیا و با تولید 2/12 درصد روی جهان، رتبه پانزدهم را به خود اختصاص دهد.
از مهم ترین منابع سرب که در کشور فعال هستند میتوان به این معادن انگوران زنجان،نخلک اصفهان مهدی آباد یزد،آهنگران ملایر ، کوشک بافق می شوند. مجوز خروج و صادر کرده این دو مواد معدنی هم می تواند سبب ارز آوری و هم اینکه اشتغال را در کشور بالا ببرد و به همین دلیل به نسبت دوره های قبل توجه بیشتری به آن شده است.
معادن سرب در ایران از مواد معدنی خیلی با کیفیت برخوردار بوده و همین امر باعث شده کشورهای زیادی خواهان محصولات صادر شده از سمت ایران باشند.