فلز سرب و حقايقی جالب درمورد آن
فلز سرب
قبل از اینکه با این مطلب آشنا شویم ابتدا تعریفی مختصر از فلز سرب داشته باشیم این فلز بخاطر انعطاف پذیری بالا و مقاومت در برابر خوردگی استفاده زیادی دارد ولی در هنگام کار با این فلز باید موارد ایمنی رعایت شود، چراکه این فلز برای انسان خطر دارد و سمی است.
سمی بودن این فلز تا قبل از انقلاب صنعتی آشکار نشده بود ولی پس از آن به منظور استفاده از سرب قوانینی مقرر شد.رومیان باستان با استفاده از فلز سرب لولههای آب آشامیدنی را طراحی کرده بودند که بسیاری از محققان بر این باورند که سقوط روم باستان به دلیل وجود این فلز در آب آشامیدنی بوده است.
اکنون نیز از این فلز به منظور ساخت لوله، لوازم آرایشی، بنزین، رنگ و لحیم کاری استفاده میشود.
فلز سرب چیست؟
این فلز عنصری به رنگ سفید آبی است که زمانی ک در مجاورت هوا قرار می گیرد تغییر رنگ داده و به خاکستری تبدیل می شود. این عنصر 0.0013 درصد از پوسته زمین را به خود اختصاص داده است. استخراج این فلز آسان است و معمولا به صورت ترکیبی گالن، انگلسیت و سروسیت استخراج و پالایش میشود. یک سوم از تولید این فلز به صورت بازیافتی است و نماد شیمیایی آن Pb است.
این عنصر دارای 27 ایزوتوپ است که تنها 4 تا از آنها پایدار هستند.هرچند این فلز نسبت به گذشته کاربرد ندارد ولی از آن به منظور ظروف نگهداری مواد اسیدی خورده استفاده میشود. به طور مثال تولید باتری خودرو بدون سرب سخت و هزینهبر خواهد بود. این فلز به دلیل ویژگیهایش حتی در برابر اسید سولفوریک نیز بسیار مقاوم است. همچنین سرب به دلیل تراکم عنصری بالایی که دارد، پرتوهای مضر را به خوبی جذب کرده و به آنها اجازه عبور نمیدهد.
این فلز بهترین گزینه برای اتاقهایی است که در آن از اشعه ایکس و راکتورهای هستهای استفاده میشود زیرا مانند یک سپر حفاظتی عمل میکند.
حقایقی علمی درباره سرب
- عدد اتمی: 82
- نماد اتمی: Pb
- وزن اتمی: 207.2
- تراکم: 11.342 گرم بر سانتیمتر مکعب
- حالت در دمای عادی: جامد
- نقطه جوش: 1749 درجه سانتیگراد
- نقطه ذوب: 327.46 درجه سانتیگراد
- تعداد ایزوتوپ: 27 ایزوتوپ با 4 ایزوتوپ پایدار
- استحکام کششی: 20 تا 15
- رسانای الکتریکی پایین
- مقاومت بالا در برابر خوردگی
- سمی بودن سرب
- مقاومت بالا در برابر اسیدها
فلز سرب و شگفتیهایش
از اینفلز چه در گذشته و چه تا کنون اسفاده های فراوانی شده و دارای کاربردها و خواص شگفت انگیز می باشد در پایین به چند نمونه از آن اشاره می کنیم:
- در زمانهای قدیم و به ویژه روم باستان مردم آن دوران برای شیرین کردن شراب از سرب استفاده میکردند.
- در قرن شانزدهم میلادی زمانی که مردم انگلستان مقدار زیادی گرافیک کشف کردند، در ابتدا فکر میکردند که سرب کشف کرده اند زیرا مقدر زیادی از این فلز درون گرافیک وجود داشت.
- در قرن 16 و 18 میلادی نیز سرب در لوازم آرایش مورد استفاده قرار میگرفت و از جمله افرادی که از این مواد آرایشی استفاده میکرد، ملکه الیزابت بود.
- کیمیای باستان نیز نام سرب را به زحل وصل کرده بود و نماد آن را که ♄ یا داس است بجای سرب بکار می برد.
این فلز با توجه به ویژگیهای خاصی که دارد، در صنعت بسیار مورد استفاده قرار میگیرد ولی سازمان جهانی بهداشت به منظور استفاده از آن قوانینی را وضع کرده تا موجب بیماری برای انسان نشود. این فلز پس از استخراج فرآوری میشود و در اندازههای مختلفی به بازار عرضه میشود تا افراد با توجه به نیاز بتوانند آن را تهیه کنند.