بررسی سنگ آهن پلاسری و معدن سنگ آهن سنگان

در کشور ایران تا کنون 51 معدن شناسایی شده که سهم ذخیره سنگ آهن آن ها ۲/۴ میلیارد تن است. سالانه حدود ۳/۱۸ میلیارد تن سنگ آهن خام تولید می شود که این میزان حدود ۸۶/۰ درصد کل تولید سنگ آهن در دنیا را به خود اختصاص می دهد.

کانی هایی در طبیعت موجود می باشند که به دلیل پایین بودن عیارشان فاقد ارزش اقتصادی هستند. تعداد این کانی ها زیاد است اما فقط تعدادی از آن ها از مقاومت مکانیکی و شیمیایی و همچنین وزن مخصوص بالا برخوردار هستند و تشکیل پلاسر را می دهند که ما در این مقاله به بررسی پلاسر های سنگ آهن می پردازیم. پلاسر در لغت به معنی ذخیره معدنی در رسوبات است.

شرایط تشکیل کانی های پلاسری شامل حضور سنگ مادر مناسب، بودن کانی های سنگین، فرایند هوازدگی مناسب، حضور عامل انتقال دهنده مناسب و همچنین محل تمرکز مناسب است. در ادامه دو مورد از این شرایط را با هم بیشتر بررسی می کنیم.

• حضور سنگ مادر مناسب: کانی های وجود دارند که در مراحل اولیه تشکیل شان به علت پایین بودن میزان فراوانی شان در سنگ اولیه یا همان سنگ مادر از ارزش اقتصادی برخوردار نیستند. این گروه کانی ها پس از هوازده شدن سنگ به کمک آب، باد و…. حمل شده و در مکانی دیگر تجمع می یابند.
• فرایند هوازدگی مناسب: برای تشکیل پلاسر، هوازدگی از نوع فیزیکی سهم زیادی دارد که به وسیله خرد شدن سنگ ها و جدا شدن کانی ها انجام می شود.

سنگ آهن پلاسری دارای مدل و انواع گوناگونی می باشد که برخی از آنها عبارتند از : پلاسر آبرفتی، پلاسر بومی، پلاسر های ساحلی، پلاسر یخچالی و…. است.

معرفی و بررسی پلاسر سنگ آهن سنگان-خواف

یکی از بهترین مجموعه معادن ایران که جز برترین معادن می باشد سنگ آهن پلاسر خواف است  که جزء ده معدن سنگ آهن بزرگ جهان است و ذخیره سنگ آهن آن معادل یک میلیارد تن است. و همچنین این معدن تامین کننده ماده اولیه یا همان خوراک برای تولید ۵/۱۷ میلیون تن کنسانتره، ۱۵ میلیون تن گندله و ۵ میلیون تن سنگ آهن در سال است. معدن سنگ آهن سنگان در ۳۰۰ کیلومتری جنوب شرقی مشهد و در نزدیکی مرز افغانستان قرار دارد.

از مزایایی که مجموعه معادن سنگ آهن سنگان دارد می توان به قابلیت انجام فعالیت در تمام طول سال، کمتر بودن هزینه های استخراج، نزدیک بودن ماده معدنی به سطح زمین، و همچنین امکان یافتن عناصر کمیاب از آن است. اکتشافات مقدماتی این مجموعه معادن در کانسار های غربی و مرکزی در سال های ۶۹-۶۲ انجام شده است و اکتشافات تفصیلی آن در کانسار غربی در سال های ۷۲-۶۹ توسط شرکت ملی فولاد و همچنین شرکت مشاور معدنی استرالیا (BHP) به انجام رسید.

این مجموعه معادن به شکل مستطیل با طولی حدود ۲۲ کیلومتر و عرض ۱۰ کیلومتر هستند که شامل معدن های غربی، مرکزی و شرقی می شوند. معدن های غربی شامل پنج معدن تپه قرمز،  Aشمالی، B شمالی، C شمالی و C جنوبی هستند. معدن های مرکزی از کانسارهای باغک و دردوی ساخته شده اند. در نهایت قسمت شرق شامل ۶ معدن با نام گذاری به صورت لاتین از یک تا شش است. آب هوای این منطقه نیز کویری همراه با وزش بادهای دائمی است.