سنگ مرمریت از سال های دور مورد توجه و علاقه معماران در سراسر جهان بوده است. تاکنون بناها و آثار معماری شاخصی با استفاده از مرمریت به اجرا در آمده اند. بنابراین محبوبیت این سنگ زیبا تنها به سال های اخیر و پروژه های ساختمانی امروزی مربوط نیست؛ بلکه آثار به جا مانده از اعصار دور نشان می دهد که سنگ مرمریت همواره جذاب و پر طرفدار بوده است. بناهای زیبایی چون تاج محل و بنای یادبود جرج واشنگتن از جمله این آثار شاخص می باشند. در این مقاله قصد داریم تا به چند نمونه از مهم ترین و زیباترین بناهای مرمریت جهان اشاره کنیم؛ پس با درکاو همراه باشید.
تاج محل زیبا از جنس سنگ مرمریت در هند
تاج محل از جمله زیباترین بناهای جهان و یکی از عجایب هفتگانه جدید دنیا می باشد. این بنا در نزدیکی شهر آگرا و در ۲۰۰ کیلومتری جنوب دهلی نو پایتخت هند واقع شده است.
بر اساس کتاب نقش پارسی بر احجار هند، این بنا به دستور شاه جهان، پنجمین امپراتور گورکانی هند ساخته شد. تاج محل به منظور یادبود همسر ایرانی این شاه هندی، یعنی ارجمند بانو بیگم مشهور به ممتاز محل بنا شده است. این بانو در سال ۱۶۳۲ یا ۱۶۳۱ میلادی در سفری جنگی به هنگام وضع حمل فوت کرد. گفتنی است که شاه جهان نیز پس از مرگ در تاج محل به خاک سپرده شد.
سنگ مرمریت در قسمت های مختلف تاج محل
در مرکز مجموعه تاج محل، مقبره ای از جنس سنگ مرمریت سفید دیده می شود. این سازه بزرگ بر روی یک پایه قرار دارد. بنای مقبره متقارن بوده و دارای یک ایوان با پوشش گنبدی است. عناصر اصلی موجود در این بنا نیز همچون اکثر مقبره‌های گورکانی، در فرهنگ فارسی ریشه دارند.
زیباترین ویژگی تاج محل، گنبد مرمریت آن است. این گنبد اعجاب انگیز تقریبا 35 متر ارتفاع دارد و مقبره را می‌پوشاند. به لحاظ ظاهری این گنبد، از نوع گنبدهای پیازی یا گواوایی می باشد. قسمت بالایی سازه گنبد با طرحی از لاله مردابی تزیین شده است. این طرح بدر به چشم آمدن بیشتر بنای گنبدی شکل نقش زیادی داشته و جلوه خاصی به گنبد داده است.
چهار چتری گنبدی شکل کوچکتر و پیازی شکل، در گوشه‌های گنبد اصلی قرار گرفته اند. این 4 گنبد کوچکتر جلوه و شکوه گنبد مرکزی را برجسته‌تر می‌کنند. لازم به ذکر است که گنبد کمی نامتقارن می باشد. پایه‌های ستون‌دار آن به بام مقبره باز شده و بدین ترتیب نور محیط داخلی مقبره مرمریتی را فراهم می‌کند. همچنین گلدسته‌ها از لبه دیوارهای پایه‌ای گسترش پیدا کرده اند. این گلدسته ها باعث می شوند که ارتفاع گنبد بیشتر به چشم آید.
معبد پانتئون روم از جنس مرمریت
یکی از شاخص ترین بناها در تاریخ معماری، معبد پانتئون می باشد. این معبد در حدود سال ۱۲۵ میلادی از سنگ مرمریت ساخته شده است. پانتئون معبدی گرد و گنبد دار می باشد که در نمای جلویی خود یک رواق مستطیلی از مرمریت دارد. به نظر می‌رسد که این رواق تناسب زیادی با ساختار گردوار بنای اصلی نداشته و احتمالا بعدها به سازه معبد اضافه شده است.
اگر به سازه کلی دقت کنید؛ مشاهده خواهید کرد که در جلوی رواق معبد، یک حیاط ستون بندی شده وجود دارد. جالب است بدانید بخشی از رواق مستطیلی بنا، جزئی از این حیاط می باشد. گفته می شود که حیاط ستون بندی شده پانتئون در دوره هادریانوس و از جنس سنگ مرمریت ساخته شد.
علی رغم سادگی معبد پانتئون باید اظهار داشت که این بنا بسیار پر هیبیت و با شکوه می باشد. بر فراز اندرونی مدور این سازه، یک گنبد نیمکره شکل با قطر 43 متر و از جنس مرمریت بنا شده است. همچنین جالب است بدانید که فاصله نوک گنبد از کف معبد پانتئون نیز ۴۳ متر می باشد.
مسجد شیخ زاید امارات متحده عربی
این مسجد در شهر ابوظبی، کشور امارات واقع شده است. مسجد جامع شیخ زاید پس از مسجد الحرام و مسجد النبی سومین مسجد بزرگ جهان می باشد. این مسجد یکی مهم ترین از نقاط دیدنی امارات متحده عربی به‌شمار می‌آید.
معماری اسلامی بی نظیر مسجد شیخ زاید به علاوه استفاده از سنگ مرمریت سفید خالص در بنا، این مسجد را از بناهای مشابه متمایز کرده است. تمام ستون ها و نمایهای موجود در بنا با آیات قرآنی زینت یافته اند. همچنین گل ها و تزئینات خاص اسلامی د راین مسجد کاملا به چشم میخورد.
در ساخت این بنای زیبا از انواع مصالح طبیعی مانند؛ سنگ مرمر و مرمریت، سنگ‌های نیمه قیمتی، کریستال و طلا استفاده شده است. مسجد شیخ زاید ابوظبی شامل ۸۲ گنبد می باشد. بزرگ‌ترین گنبد در مرکز فضای داخلی اصلی واقع و در نمای خارجی با سنگ مرمر سفید خالص ساخته شده است. لازم به ذکر است که فضای داخلی گنبد به سبک سنتی کشور مراکش طراحی و مزین می باشد.
یادبود مرمرین جرج واشنگتن در ایالات متحده
این بنا به عنوان یادبود جرج واشنگتن رئیس جمهور فقید امریکا بنا شد. ساخت بنای یادبود از سال ۱۸۴۸ میلادی آغاز گردید اما 23 سال بعد به اتمام رسید. معمار این بنا رابرت میلز می باشد که در طراحی آن از از اهرام ثلاثه مصر الهام گرفته است. این سازه یادبود دارای 170 متر ارتفاع می باشد. مرمریت استفاده شده در این بنا اغلب بصورت تایل های 7 اینچی است. اما در برخی قسمت ها اندازه متفاوتی دارد.
گفته می شود ک یک یاز دلایل اصلی طولانی شدن بنای یادبود جرج واشنگتن، مشکلاتی مانند جنگ داخلی آمریکا، تاخیر در اتمام بافت آهنی ساختار بنا و تامین نشدن سنگ بوده است. مشکل تامین سنگ باعث شد که جهت اجرای بعضی از قسمت ها از دو منبع مختلف مرمرین استفاده شود. بنابراین در قسمت هایی از بنا سایه های دو رنگ مشاهده می گردد. همچنین باید ذکر کرد که به علت تامین نشدن مرمریت کافی، برخی قسمت های پروژه با سنگ گرانیت اجرا شده است.
آمفی تئاتر روم ایتالیا از سنگ مرمریت
يكي ديگر از زیباترین بناهای مرمریت جهان آمفی تئاتر روم ایتالیا می باشد. این بنا از مهمترین آثاری است که هر ساله توسط هزاران گردشگر مورد بازدید قرار می گیرد. این آمفی تئاتر دیدنی در زمان امپراطوری روم ساخته شده و محلی برای مبارزه زندانیان بوده است. برخی قسمت های این بنا در طول جنگ های گذشته نابود شده است؛ اما بخش زیادی از آن هنوز پا برجاست.
این مجموعه به شکل بیضی با قطرهای 188 متر و 156 متر و ارتفاع 48 متری ساخته شد. در زیر بنا مجموعه ای از اتاق ها و گذرگاه ها جهت نگهداری از حیوانات وحشی و تدارکات لازم جهت نمایش اختصاص داده شده است. در ساخت عمارت با دقت بسیاری از انواع ترکیبات ساختمانی استفاده شده است. برای فونداسیون از بتن و برای ستون‌ها و طاق‌ها از سنگ آهک (تراورتن) استفاده شده، در ستون‌های به کار رفته برای دیوار دو طبقه زیرین، از نوعی سنگ متخلخل به نام توف استفاده شده‌است. برای طبقات فوقانی و اکثر طاق‌ها از آجر بتونی استفاده شده‌است.